Minder meerokers door wettelijke rookverboden
Het belangrijkste succes van rookverboden ligt voor de hand: ze zorgen ervoor dat minder mensen meeroken. Maar ze doen meer dan dat. Zo zorgen ze dat minder jongeren beginnen te roken en stimuleren ze rokers om te stoppen.
Wereldgezondheidsorganisatie
Mensen beschermen tegen tabaksrook’ is een van zes MPOWER-maatregelen: evidence based-maatregelen die de Wereldgezondheidsorganisatie introduceerde om de Kaderovereenkomst voor de Bestrijding van het Tabaksgebruik beter te implementeren.
Artikel 8 van de FCTC van de Wereldgezondheidsorganisatie vormt de basis van internationale actie om de schade door meeroken te vermijden.
Wettelijke rookverboden in België
De huidige wetten die roken verbieden in ons land zijn een antwoord op de gezondheidsschade die passief roken veroorzaakt. Vanaf de jaren 70 werden in ons land achtereenvolgens bussen, vliegtuigen, treinen, publieke ruimten, de werkplaats, restaurants, scholen en cafés rookvrij gemaakt. Sinds kort geldt er een rookverbod in de auto als er kinderen onder de 18 jaar meerijden. Hier vind je een overzicht van rookverboden in België.
Niet meer roken op café: geen eitje
Meer en meer landen voeren rookverboden in en bestaande rookverboden worden uitgebreid. Meestal groeit het draagvlak voor een wettelijk rookverbod nadat het is ingevoerd. Zoals in de horeca. Vandaag rookvrij, maar dat verliep niet van een leien dakje. Er ging een jarenlange strijd aan vooraf. Veel partijen waren tegen, waaronder in het begin ook een aanzienlijk deel van het publiek. Terug roken op café? Vandaag is het ondenkbaar.
Rookverboden: goed voor onze gezondheid
Het is bewezen dat in landen waar rookvrije wetgeving goed wordt toegepast de blootstelling aan tweedehandsrook daalt met 80 tot 90%. Wettelijke rookverboden zijn dus effectieve strategieën om meeroken te verminderen.
De invoering van rookverboden leidt tot minder ziekenhuisopnames door acute coronaire hartziekten, zoals een hartinfarct. Het vermindert ook:
- het aantal beroertes en sterfgevallen aan COPD
- vroeggeboortes en doodgeboorten
- het aantal ziekenhuisopnames van jonge kinderen door ernstige astma-aanvallen
In ons land toonde onderzoek het effect aan van rookvrije omgevingen. De UHasselt bewees dat er na elke nieuwe fase in de invoering van de bestaande rookverboden (op de werkvloer, in restaurants …) er een flinke daling was van het aantal dodelijke hartaanvallen. Tussen 2006 en 2011 werden in Vlaanderen in totaal maar liefst 3.040 hartinfarcten vermeden volgens dit onderzoek uit 2016 in opdracht van Kom op tegen Kanker. Uit een ander onderzoek van de UHasselt bleek dat het rookverbod op het werk jaarlijks zorgt voor ruim 425 dodelijke hartinfarcten minder.
Andere voordelen van rookverboden
- Rookvrije omgevingen hebben invloed op roken in omgevingen die moeilijker rookvrij kunnen gemaakt worden, zoals het thuismilieu. Zo had het rookverbod in de horeca in ons land een positieve invloed op roken in huis in het bijzijn van kinderen. Dat bleek uit onderzoek van Kom op tegen Kanker.
- Ze zorgen dat jongeren en jongvolwassenen minder beginnen te roken. Vroeger was een café de ‘ideale’ plek om te ‘leren’ roken.
- Ze moedigen rokers aan om te minderen of te stoppen met roken.
- Ze verhinderen het risico op herval omdat rokers op minder plaatsen in verleiding komen om te roken.
- Wettelijk rookvrije omgevingen zorgen dat de sociale norm over roken verandert en niet-roken steeds meer de norm wordt.
Kom op tegen Kanker vroeg aan de juridische faculteit van de KU Leuven om te onderzoeken of en hoe het vanuit juridisch oogpunt mogelijk en wenselijk is om de bestaande rookwetgeving uit te breiden tot gevangenissen, asielcentra, de thuisomgeving, (half-)open semipublieke ruimtes zoals treinperrons, voetbalstadions, pretparken, dierentuinen ... De conclusies staan in dit boeiend boek.