Tetrachloorethyleen wordt vooral gebruikt als ontvlekker in de droogkuis. Opstapeling van tetrachloorethyleen in het binnenmilieu kan voor gezondheidsklachten zoals duizeligheid zorgen. Contact met de huid kan de huid irriteren.

Wat is tetrachloorethyleen?

Tetrachloorethyleen is een vluchtige gechloreerde organische verbinding die vooral gebruikt wordt als reinigingsmiddel in droogkuisinstallaties, maar ook als ontvlekker, verfverwijderaar en ontvetter van metalen. Tetrachloorethyleen is een niet brandbare, gemakkelijk verdampende vloeistof met een typische etherachtige geur. Het is weinig oplosbaar in water en breekt traag af in het milieu.

Hoe word je blootgesteld?

Blootstelling door inademen van de tetra dampen komt het meest voor. Het product kan echter ook door de huid (irriterend en uitdrogend effect bij rechtstreeks huidcontact) of oraal (accidenteel opdrinken) in het lichaam worden opgenomen.

Tetrachloorethyleen wordt bijna uitsluitend gebruikt in industriële toepassingen. Droogkuisinstallaties gebruiken een oplosmiddel (meestal tetra) in plaats van water om textiel te reinigen. Tetra wordt hierbij steeds herbruikt, maar een deel verdampt tijdens het proces. Vooral bij oudere droogkuisinstallaties waarbij de recuperatie van gebruikte tetrachloorethyleen niet optimaal is, kunnen veel dampen vrijkomen. In dergelijke gevallen kunnen soms schadelijke concentraties tetra in de omgeving aangetroffen worden.

De concentraties in de buitenlucht zijn in steden hoger dan op het platteland, maar meestal veel lager dan de gezondheidsnormen. De concentraties van tetra in de binnenlucht van woningen vlak boven of naast droogkuisinstallaties zijn echter gemiddeld enkele malen hoger dan de achtergrondconcentraties in steden. Als je boven of vlak naast een droogkuis woont, is het mogelijk dat een deel van de dampen je woning binnendringt.

Door het product zelf te gebruiken als ontvlekker of verfafbijtmiddel kan je tetrachloorethyleen inademen. Ook kledij die pas van de droogkuis komt of een voorraad tetrachloorethyleen opgeslagen in een leefruimte kan zorgen dat er verhoogde gehaltes in de lucht van je woning aanwezig zijn.

Gevolgen voor de gezondheid?

De ernst van de gezondheidsklachten hangt af van de concentratie tetrachloorethyleen waaraan je blootgesteld wordt. Maar ook de duur van de blootstelling is van belang. Over het algemeen treden er pas problemen op bij zeer hoge concentraties, die maar zelden in huis voorkomen.

In het lichaam wordt deze stof in vetweefsel, lever, nieren en hersenen opgeslagen. Tetrachloorethyleen blijft na de blootstelling nog enkele dagen tot een week in het lichaam aanwezig. Tijdens de zwangerschap en via borstvoeding kan een blootgestelde moeder tetrachloorethyleen aan haar kind doorgeven.

Bij blootstelling aan een zeer hoge dosis gedurende een korte tijd kan je volgende effecten ervaren:

  • duizeligheid
  • slaperigheid
  • tekenen van dronkenschap
  • Deze effecten verdwijnen na de blootstelling.

Bij langdurige, continue blootstelling kunnen ook problemen op langere termijn optreden. Dit kan bijvoorbeeld het geval zijn bij beroepsmatige blootstelling. Het bekendst zijn effecten op de hersenen en het zenuwstelsel, namelijk verminderde neuromotorische functies en veranderde kleurgewaarwording. Langdurige blootstelling aan tetradampen kan ook de lever en nieren aantasten.

Er zijn aanwijzingen dat tetrachloorethyleen kankerverwekkend is, maar dit staat nog niet wetenschappelijk vast. Op basis van o.a. dierproeven wordt tetrachloorethyleen door het IARC (Internationaal Agentschap voor Kankeronderzoek) als ‘waarschijnlijk kankerverwekkend voor de mens’ beschouwd en dus ingedeeld in klasse 2A.

Bij rechtstreekse inname (bv. accidenteel inslikken, opdrinken) raadpleeg je best onmiddellijk het antigifcentrum (070/245 245) of de huisarts.

Hoe blootstelling beperken?

  • Probeer eerst een minder schadelijk alternatief als ontvlekker.
  • Gebruik je toch (producten op basis van) tetrachloorethyleen, doe dat dan bij voorkeur buiten of in een goed geventileerde ruimte en gebruik de nodige beschermingsmiddelen.
  • Kleren schoongemaakt in de droogkuis kunnen nog tetra bevatten. Laat de kleding eerst goed buiten verluchten vooraleer ze in de kast te hangen.
  • Bewaar tetra of ontvlekker niet in leefruimtes!

Als je boven een droogkuis woont, let je er best op dat eventuele dampen (typische ‘droogkuisgeur’) niet in je woonruimtes binnendringen. Het is best dat de ruimtes niet met elkaar in contact staan (via deuren, kieren, afvalkoker,…) en er steeds goed geventileerd wordt!

Meer weten?

Neem contact op met de medisch milieukundige van het Logo van je regio.

Logo Logos

Referenties

  • Wereldgezondheidsorganisatie (World Health Organization (WHO)). 2000. Air quality guidelines for Europe, 2nd edition, WHO Regional Publications, European Series, No. 91.
  • Wereldgezondheidsorganisatie (World Health Organization (WHO)). 2010. WHO guidelines for indoor air quality: selected pollutants. http://www.euro.who.int/__data/assets/pdf_file/0009/128169/e94535.pdf
  • Wereldgezondheidsorganisatie (World Health Organization (WHO)). 2006. Concise International Chemical Assessment Document 68 - TETRACHLOROETHENE www.who.int/ipcs/publications/cicad/cicad68.pdf
  • Besluit van de Vlaamse Regering houdende maatregelen tot bestrijding van de gezondheidsrisico's door verontreinging van het binnenmilieu (het Binnenmilieubesluit): https://codex.vlaanderen.be/
  • Boerstra A. et al. 2007. Handboek Binnenmilieu. Rotterdam: Ministerie van volksgezondheid, Welzijn en Sport.
  • Tilborghs G. et al. 2009. Wonen & Gezondheid 4de ed. Brussel: Chris Vander Auwera
  • Amerikaans Agentschap ter bescherming van mens en milieu (United States Environmental protection agency (EPA)). 2013. Tetrachloroethylene (Perchloroethylene).
  • Dusseldorp. Rijksintituut voor Volksgezondheid en Milieu (RIVM). 2007. RIVM rapport 609021043/2007 Gezondheidkundige advieswaarden binnenmilieu, een update. Bilthoven: RIVM
  • Amerikaans centrum voor ziektepreventie (Center for disease Control (CDC)). 1994. Documentation for Immediately Dangerous To Life or Health Concentrations (IDLHs) – Tetrachloroethylene. www.cdc.gov/niosh/idlh/127184.html
  • Vandecasteele C., et al. Vlaamse Milieumaatschappij (VMM). 2007. Milieurapport Achtergronddocument Thema verspreiding van vluchtige organische stoffen. www.milieurapport.be/Upload/main/AG2007_2.1_def.pdf