Preventie ondervoeding in woonzorgcentra
Gezond ouder worden willen we allemaal, maar dat is niet altijd zo simpel. Gezond en voldoende eten maakt daar deel van uit. Naast de nodige kennis en begeleiding heb je ook een stimulerende omgeving en heldere afspraken en regels nodig. Er zijn verschillende obstakels die we tegenkomen wanneer we ouder worden die beïnvloeden wat en hoe je eet. Hierbij is het voorkomen van ondervoeding belangrijk.
In woonzorgcentra is ondervoeding een omvangrijk probleem. Uit de gegevens van de recentste opsporingscampagne van NutriAction (2013) blijkt dat in woonzorgcentra 13% van de Belgische ouderen ondervoed is en 50% een risico loopt op ondervoeding. Ondervoeding bij ouderen heeft fysieke en psychologische gevolgen die leiden tot een sneller autonomie- en mobiliteitsverlies. De levenskwaliteit van de ouderen vermindert en dit gaat gepaard met een toename in de kosten en een hogere zorgvraag.
Zet daarom in op gezonde voeding voor ouderen en een voedingsbeleid in je woonzorgcentrum ter preventie van ondervoeding.
Gezonde voeding voor ouderen
Goed eten is noodzakelijk op alle leeftijden, maar als 60-plusser is het dat nog een tikje meer. Want ouder worden gaat gepaard met lichamelijke veranderingen die je eetgedrag beïnvloeden en ook je behoefte aan energie en bepaalde voedingsstoffen.
Ontdek hieronder wat en hoeveel een 60-plusser best eet, enkele tips bij lichamelijke en geestelijke veranderingen en tips bij ondervoeding.
Ga aan de slag rond het thema gezonde voeding. Verrijk je kennis, plaats educatie -en nudgingmaterialen als gespreksstarters en informeer je oudere bezoekers. Kijk hieronder voor materialen en waarvoor je ze kan gebruiken.
Wat? | Gebruikstip | Waarom? |
| Affiche van de voedingsdriehoek | Hang de affiche van de voedingsdriehoek op waar je bewoners deze makkelijk kunnen zien bv de eetzaal. | Deze affiche toont in één oogopslag wat gezonde én milieuverantwoorde voeding is. |
| Folder van de voedingsdriehoek | Overloop de basis met de oudere. Geef een samenvatting van gezonde voeding en de tips van de voedingsdriehoek mee met deze handige folder. | Geef de folder mee zodat je bezoekers op hun eigen tempo deze kunnen lezen. |
| Placemat | Gebruik de placemats voor het dekken van de tafels. Zo geef je je bewoners een leuke educatieve bezigheid. | Deze ludieke spelletjes zijn leuke gesprekstarters en zetten mensen aan het denken over gezonde voeding. |
| Infographic ‘Hoe ziet een gezonde maaltijd voor ouderen eruit?’ | Hang de infographic uit in de eetzaal, geef deze mee aan ouderen en/of gebruik deze als basis voor het opstellen van je menu’s. | De infographic bevat tips voor ontbijt, broodmaaltijd , warme maaltijd en tussendoortjes specifiek voor ouderen. |
| Sessie ‘gezond ouder worden, goed eten’ | Organiseer een sessie ‘Gezond ouder worden, goed eten’ in samenwerking met het Logo in je buurt. | Deze interactieve sessie brengt je oudere bezoekers de nodige kennis en vaardigheden bij om gezonde en bewuste keuzes te maken wat eten en drinken betreft. |
Gezond aanbod
Wil je inzetten op gezondere desserten, heerlijk gezonde groentesoep en/of meer plantaardige menu’s?
Geef je aanbod een make-over met onderstaande menu’s, informatie en materialen.
(Onderaan in de entry's moet nog een achtergrondkleur ingesteld worden.
Voorlopig weet ik niet hoe dit moet ik vraag dit nog na.)
Preventie van ondervoeding in jouw woonzorgcentrum?
Ook al neemt de energiebehoefte bij de meeste mensen af bij het ouder worden, wordt het vaak moeilijker om voldoende te eten en te drinken om aan de energiebehoefte te voldoen. Hoe hoger de leeftijd, hoe meer risico een oudere loopt op ondervoeding. Ondervoeding bij ouderen tijdig opsporen en behandelen zorgt ervoor dat ouderen langer zelfstandig kunnen functioneren en voorkomt zo ondervoeding en de bijhorende gezondheidskosten.
In woonzorgcentra is 13% van de Belgische ouderen ondervoed. De helft van de bewoners loopt een risico op ondervoeding. Het is dan ook van maatschappelijk belang om een beleid uit te werken in woonzorgcentra ter preventie van ondervoeding. Preventie van ondervoeding is meer dan enkel het voorkomen hiervan, maar ook het vroegtijdig opsporen (screenen) en in veel gevallen ook vroeginterventie (vroeg behandelen) om erger te voorkomen.
Het draaiboek preventie ondervoeding voor woonzorgcentra wil de gezondheid van jouw bewoners bevorderen. Goed gevoede ouderen hebben minder risico op de fysieke en psychologische gevolgen van ondervoeding die kunnen leiden tot een sneller verlies van autonomie en mobiliteit.
Ben je verbonden aan een Vlaams woonzorgcentrum (WZC) of werk je er? En ligt preventie van ondervoeding je na aan het hart? Neem dan rustig het draaiboek gezonde voeding voor ouderen door. Het biedt ondersteuning om een nieuw, gepast preventief voedingsbeleid in het woonzorgcentrum te ontwikkelen en te integreren. Of om het bestaande voedingsbeleid te verbeteren.
Het draaiboek situeert ondervoeding in woonzorgcentra, bevat een 7-stappenplan dat je helpt om een kwaliteitsvol gezondheidsbeleid uit te werken en zoomt in op drie thema’s: screening, maaltijden en maaltijdomkadering. Het doel van het draaiboek is voorkomen dat bewoners van woonzorgcentra in een ondervoede status geraken en richt zich dus voornamelijk op alle bewoners met een risico op ondervoeding, maar zeker ook op alle bewoners met een goede voedingsstatus om deze te kunnen behouden.
Ben jij ondervoeding mee een stapje voor?
Ga aan de slag rond het thema ondervoeding. Als woonzorgcentrum kan je zelfstandig aan de slag met het draaiboek en de bijbehorende materialen in de tabel hieronder. Volg het stappenplan in het draaiboek, verrijk je kennis met onze e-learning en informeer je bewoners en bezoekers met de brochure. Kijk hieronder voor materialen en waarvoor je ze kan gebruiken.
Wat? | Gebruikstip | Waarom? |
| E-tutorial gebruik draaiboek | Doorloop de e-tutorial om vlot zelfstandig met het draaiboek aan de slag te gaan. | Met onze gratis e-tutorial ontdek je alle basics uit het draaiboek preventie ondervoeding in woonzorgcentra. |
| Motiverende ppt voor woonzorgcentra | Gebruik de PowerPoint om je medewerkers en vrijwilligers te motiveren met het draaiboek aan de slag te gaan. | Met een gemotiveerd team kan je zoveel meer dan alleen. |
| Affiche aankondiging project | Hang de affiche zichtbaar op voor bewoners, bezoekers en medewerkers. | Breng iedereen op de hoogte dat je in je WZC werkt rond gezonde voeding en preventie van ondervoeding. |
| Draaiboek preventie van ondervoeding in woonzorgcentra | Als woonzorgcentrum kan je zelfstandig aan de slag met het draaiboek. Graag een gedrukte versie? Mail ons. | Het biedt ondersteuning om een gepast preventief voedingsbeleid in je WZC te ontwikkelen en te integreren. |
| Affiche ongestoorde maaltijden | Hang de affiche met de spelregels van ongestoorde maaltijden op aan de deur van elke eetzaal. | Breng iedereen op de hoogte van de afspraken rond het maaltijdgebeuren. |
| e-learning Preventie ondervoeding bij ouderen | Doorloop de e-learning met alle medewerkers en vrijwilligers die betrokken zijn bij de maaltijden. | Verruim je kennis over gezonde voeding en (preventie van) ondervoeding bij ouderen. |
| Brochure preventie ondervoeding bij ouderen | Overloop kort de folder en geef de link of een geprinte versie mee zodat je bezoekers op hun eigen tempo de brochure kunnen lezen. | Geef je bezoekers de kans om bij te leren over het thema en aan de slag te gaan met de geformuleerde handvaten. |
| Steekkaart ondervoeding | Houd de steekkaart bij de hand om te weten wat te doen bij een vermoeden van ondervoeding. | Ondervoeding bij ouderen tijdig opsporen en behandelen zorgt ervoor dat ouderen langer zelfstandig kunnen functioneren. |
| Interactieve tool Ouderen en hun inzichten | Haal inspiratie voor activiteiten en omgang met ouderen uit de interactieve tool. | De tool geeft een overzicht bij de inzichten uit een co-creatief traject met ouderen en bevat heel wat concrete inspiratie. |
Graag een duwtje in de rug?
- Dieper ingaan op het draaiboek preventie ondervoeding in woonzorgcentra? Dat kan met deze uitgebreide e-learning. Ze richt zich tot medewerkers van woonzorgcentra die een voedingsbeleid willen ontwikkelen of verbeteren. Volg hier de e-learning.
- Aan de slag met het draaiboek met behulp van een externe procesbegeleider? Dat kan via het project ‘procesbegeleiding preventie binnen zorg en welzijn’.
Meer info en materialen
Heb je graag tastbare informatie zoals een folder, affiche? Bestel gratis educatie- en nudging materialen op gezondleven.be. Kijk hieronder voor een lijst van materialen en waarvoor je ze kan gebruiken.
Wat? | Waarom? |
| Poster ‘Suikerklontjes in dranken’ Poster ‘Suikerklontjes in tussendoortjes’ | Hang de poster(s) met suikerklontjes zichtbaar op om de interesse te wekken. De posters met de suikerklontjes kunnen een echte eyeopener zijn en mensen aan het denken zetten. Het zijn daarnaast ook de ideale gesprekstarters. |
| Lees meer over gezonde voeding: de voedingsdriehoek | Gezond en milieuverantwoord eten: wat is dat nu precies? Met de voedingsdriehoek willen we richtlijnen geven die op lange termijn voor iedereen haalbaar zijn. En die ervoor zorgen dat er ook voor onze kinderen en kleinkinderen genoeg gezond voedsel is. |
| Hier vind je digitale materialen, gedrukte materialen en materialen van partners. | Een themadag/week over gezonde voeding? Er bestaan heel wat materialen (affiches, folders, placemats, presentaties, educatieve materialen …) rond het thema voeding waar je mee aan de slag kan. |
| Wat- en hoe-filmpjes van de voedingsdriehoek | Heb je een scherm in het woonzorgcentrum? Speel dan de filmpjes met wat- en hoe-boodschappen af. Om je bewoners doorlopend te informeren over gezonde voeding. |
| Lees meer over eetgedrag veranderen | Benieuwd hoe je als woonzorgcentrum een rol kan spelen in het veranderen van het eetgedrag van je bewoners? Verrijk je kennis met het gedragswiel. |
- Contact: sarah.dries@gezondleven.be
- Voor wie: Woonzorgcentra