Trichloorethyleen
Trichloorethyleen wordt vooral in de droogkuis gebruikt. Vanwege de negatieve effecten op de gezondheid kunnen enkel professionelen dit product nog aankopen. Maak je toch nog gebruik van trichloorethyleen, zorg dan voor een goede ventilatie van de woning en geen rechtstreeks contact met de huid.
Wat is trichloorethyleen?
Trichloorethyleen of tri is een niet ontvlambare vloeistof met een scherpe geur die makkelijk verdampt. Er zijn geen natuurlijke bronnen van tri. Tri is moeilijk oplosbaar in water en breekt slechts langzaam af in water en bodem. In de lucht wordt het na enkele dagen tot weken afgebroken.
Sinds 1920 begon men tri te gebruiken als middel om metalen te ontvetten. Het wordt ook gebruikt in lijm, vernis, tapijtreiniger, verfverwijderaar en als oplosmiddel in inkten. In droogkuisinstallaties vervangt men het steeds vaker door tetrachloorethyleen of een ander minder schadelijk oplosmiddel
Hoe word je blootgesteld?
Zowel de bodem, water als lucht kunnen vervuild zijn met trichloorethyleen. De gemiddelde waarden van tri in de lucht bedraagt in landelijke gebieden minder dan 1 µg/m3 en tot 10 µg/m3 in stedelijke gebieden.
Vroeger bevatte verdunner voor correctievloeistof en ontvlekker tri. De Europese wetgeving verbiedt echter sinds enkele jaren de verkoop van tri aan consumenten. Het kan wel nog in oudere producten aanwezig zijn en mag nog steeds industrieel gebruikt worden. De kans op blootstelling aan tri is dus tegenwoordig klein. De tri concentraties die doorgaans in huizen worden gemeten zijn kleiner dan de blootstellingsnormen. In een aantal specifieke gevallen kan er toch ongewenste blootstelling optreden.
- Heb je nog een voorraad tri? Breng dit dan naar het containerpark, want als je tri gebruikt als ontvlekker, kan je trichloorethyleen inademen.
- Sla je een oude voorraad trichloorethyleen op in een leefruimte (bv. in de keukenkast) dan kunnen er verhoogde gehaltes in de lucht van je woning aanwezig zijn.
- Woon je boven of vlak naast een droogkuis of drukkerij die nog tri gebruikt, dan is het mogelijk dat een deel van de dampen je woning binnendringen. Ook kleding die pas van de droogkuis komt, kan nog heel wat tri bevatten.
- Bij plaatselijke bodemverontreiniging met tri kan er blootstelling plaatsvinden door verdamping uit de bodem of verontreiniging van het drinkwater.
Gevolgen voor de gezondheid?
Trichloorethyleen wordt voornamelijk via inademen van dampen opgenomen, maar irriteert bij rechtstreeks contact ook de huid. Het lichaam slaat tri op in vetweefsel, lever, nieren en hersenen. De stof blijft na blootstelling nog enkele uren tot dagen in het lichaam aanwezig. Tijdens de zwangerschap en via de borstvoeding kan een blootgestelde moeder tri aan het kind doorgeven.
De ernst van de gezondheidsklachten hangt af van de concentratie en van de duur dat je tri inademt. Tri werkt vooral in op het zenuwstelsel, hersenen, lever en in mindere mate op de nieren.
Bij korte blootstelling aan een zeer hoge concentratie heeft tri een verdovende werking en vermindert tri het zicht, gehoor, reactietijd en geheugen. Deze effecten verdwijnen na de blootstelling.
Bij langdurige, continue blootstelling zijn naast invloed op de hersenen en zenuwstelsel, ook effecten op de leverfuncties en in mindere mate op de nieren aangetoond.
Tri wordt door het Internationaal Agentschap voor Kankeronderzoek als ‘waarschijnlijk kankerverwekkend voor de mens' (klasse 2A) beschouwd op basis van voldoende bewijs uit dierproeven en beperkt bewijs uit onderzoek van blootstelling bij de mens.
Bij rechtstreekse inname (bv. accidenteel inslikken, opdrinken) raadpleeg je best onmiddellijk het antigifcentrum (070/245 245) of de huisarts.
Hoe blootstelling beperken?
Probeer eerst een minder schadelijk alternatief als ontvlekker of ontvetter. Heb je nog producten op basis van trichloorethyleen in huis en wil je die toch gebruiken, doe dat dan bij voorkeur buiten of in een goed geventileerde ruimte en gebruik de gepaste beschermingsmiddelen.
Bewaar producten op basis van tri niet in leefruimtes.
Kleding die pas van de droogkuis komt hang je best eerst even buiten om te luchten. Zo vermijd je dat nog aanwezige resten tri- of tetrachloorethyleen in uw woning terechtkomen.
Meer weten?
Neem contact op met de medisch milieukundige van het Logo van je regio.
Referenties
- Wereldgezondheidsorganisatie (World Health Organization (WHO)). 2000. Air quality guidelines for Europe, 2nd edition, WHO Regional Publications, European Series, No. 91.
- Wereldgezondheidsorganisatie (World Health Organization (WHO)). 2010. WHO guidelines for indoor air quality: selected pollutants. http://www.euro.who.int/__data/assets/pdf_file/0009/128169/e94535.pdf
- Besluit van de Vlaamse Regering houdende maatregelen tot bestrijding van de gezondheidsrisico's door verontreinging van het binnenmilieu (het Binnenmilieubesluit): https://codex.vlaanderen.be/
- Tilborghs G. et al. 2009. Wonen & Gezondheid 4de ed. Brussel: Chris Vander Auwera
- Boerstra A. et al. 2007. Handboek Binnenmilieu. Rotterdam: Ministerie van volksgezondheid, Welzijn en Sport.
- Amerikaans Agentschap ter bescherming van mens en milieu (United States Environmental protection agency (EPA)) 2011. Sources of indoor air pollution.
- Europees Parlement en de Raad. 2006. Verordening (EG) nr. 1907/2006 van het Europees Parlement en de Raad van 18 december 2006.