Wetgeving over tabak: zo zit het in België

Het gebruik van tabak ligt in België strikt vast bij wet. Om verschillende redenen:

• niet-rokers beschermen tegen passief roken;
• jongeren beschermen tegen roken zodat ze rookvrij kunnen opgroeien;
• mensen helpen om te stoppen met roken, want roken is natuurlijk schadelijk voor de gezondheid;
• de afvalproblematiek van peuken indammen;
• brandgevaar verhinderen.

België behandelt e-sigaretten op dezelfde manier als gewone sigaretten. De tabakswetten gelden dus ook voor e-sigaretten. Lees meer over wetgeving en e-sigaretten. Snus (met tabak) is met wet verboden in België door Europese wetgeving.

Verkoop en productie van sigaretten 

Het verkopen en maken van sigaretten & co kan niet in het wilde weg. Er zijn strikte regels aan verbonden. Dit koninklijk besluit bevat een aantal van die regels.  

Additieven en smaakstoffen in sigaretten 
Roltabak en sigaretten bevatten veel meer dan alleen tabak. Fabrikanten voegen verschillende additieven toe om verschillende redenen. Invoerders en fabrikanten zijn wettelijk verplicht om alle ingrediënten en additieven van hun producten aan te geven. Hier vind je een overzicht van alle tabaksproducten in België, mét ingrediënten.   

Volgende toevoegingen zijn verboden in tabaksproducten: 

• vitaminen of andere stoffen die de indruk wekken dat ze minder schadelijk zijn 
• cafeïne of andere oppeppende stoffen 
• stoffen die de rook kleuren 

Wettelijke leeftijd om tabak te kopen 

Onder de 18 jaar mag je geen tabaksproducten kopen in België. Tabaksverkopers zijn verantwoordelijk voor aan wie ze verkopen. Ze kunnen jonge klanten vragen om hun identiteitskaart te tonen. Online verkoop van sigaretten is verboden.  

De verpakking van sigaretten 

Sigarettenpakjes zien er allemaal een beetje gelijkaardig uit. Niet toevallig. Want ook hun uitzicht ligt bij wet vast: 

• Op elke verpakking moet een waarschuwing zoals ‘Roken is dodelijk – Stop nu’ staan. 
• Die waarschuwing staat in zwarte letters op een witte achtergrond (sinds 2002). 
• Waarschuwingen moeten een zwarte rand hebben.  
• De waarschuwing is in de drie landstalen.  
• Er moeten kleurenfoto’s op die de schadelijke gevolgen van roken tonen (sinds 2007). 
• De waarschuwing en foto’s moeten 65% van de voor- en achterkant van het pakje bevatten.  
• Het nummer van Tabakstop (0800 111 00) is verplicht (sinds januari 2011). 

Ook roltabak, nóg schadelijker dan 'gewone' sigaretten, moet gecombineerde gezondheidswaarschuwingen en het nummer van Tabakstop bevatten.  
 
Vanaf 2020 gaat België nog een stapje verder: dan worden neutrale pakjes ingevoerd.  

• Elke verpakking krijgt een groenbruine kleur.  
• Het merk, type en de hoeveelheid moet in een standaard lettertype vermeld worden.  
• De gezondheidswaarschuwingen blijven natuurlijk verplicht.  

Deze verplichting is van toepassing op sigaretten, rol- en waterpijptabak maar ook voor aanverwante producten zoals blaadjes, sigarettenhulzen en filters.  

Elk pakje moet traceerbaar zijn

Elke verpakkingseenheid van sigaretten en roltabak voor de Europese markt moet een unieke identificatiemarkering hebben sinds 20 mei 2019. Er is een overgangsperiode van 1 jaar. Vanaf 20 mei 2024 is dit ook verplicht op sigaren, cigarillo’s, waterpijptabak en nieuwe soorten producten zoals verhitte tabaksproducten. In België is dit geregeld in een koninklijk besluit.

Het doel van deze maatregel is illegale producten tegengaan en verhinderen dat niet-conforme producten op de markt komen. En dat is nodig. Want sommige valse sigaretten zouden heel toxische stoffen bevatten. Hierdoor worden sigaretten nóg schadelijker dan ze al zijn.

Concreet: tabaksproducten moeten een unieke identificatiemarkering hebben. Die markering toont waar en wanneer de tabak werd geproduceerd, welke machines ervoor zijn gebruikt, waar de tabak werd opgeslagen … En dit tot aan de detailhandel.