Rookverbod in onderwijsinstellingen: veelgestelde vragen

Heel eenvoudig: zien roken, doet roken.

Kinderen en jongeren kijken op naar hun voorbeelden en nemen gedrag over, ook rookgedrag. Als ze (jong)volwassenen zien roken, kan dat de indruk wekken dat roken een normaal en aantrekkelijk onderdeel van het leven is.

Generatie Rookvrij heeft een mooie ambitie: ieder kind geboren vanaf 2019 beschermen tegen tabaksrook in elke fase van het opgroeien. Zo wordt rookvrij opgroeien vanzelfsprekend en niet-roken de norm. Door niet te roken in het zicht van kinderen geef je hen een krachtig voorbeeld en help je hen sterker te staan om later zelf niet te gaan roken.

Wil je meer weten? Bezoek dan www.generatierookvrij.be

Enerzijds zijn er instellingen die eerder al via het Vlaamse decreet waren gevat voor het instellen van een rookverbod. Anderzijds zijn er instellingen die nu via de federale wetgeving gevat worden voor het instellen van een rookvrije perimeter van 10 meter aan alle in- en uitgangen.

Het decreet houdende het instellen van een rookverbod in onderwijsinstellingen, onderwijsinternaten en centra voor leerlingenbegeleiding van 6 juni 2008 legde een rookverbod op aan:

• alle vestigingsplaatsen van de onderwijsinstellingen in het basisonderwijs;
• alle vestigingsplaatsen van onderwijsinstellingen in het secundair onderwijs;
• alle academies voor deeltijds kunstonderwijs;
• centra voor vorming van zelfstandigen en kleine en middelgrote ondernemingen, wat de leertijd betreft;
• centra voor deeltijdse vorming;
• centra voor leerlingenbegeleiding;
• alle onderwijsinstellingen (ook van andere niveaus) die één van voorgaande vestigingsplaatsen zouden gebruiken of die op hetzelfde domein liggen als onderwijsinstellingen die door het decreet zijn gevat.

Aanvullend wordt er via de wet betreffende een regeling voor rookvrije plaatsen ter bescherming van de bevolking tegen tabaksrook van 22 december 2009 aan de volgende onderwijsinstellingen opgelegd om een perimeter van 10 meter aan alle in- en uitgangen in te voeren:

• alle vestigingsplaatsen van onderwijsinstellingen in het basisonderwijs;
• alle vestigingsplaatsen van onderwijsinstellingen in het secundair onderwijs;
• alle vestigingsplaatsen van onderwijsinstellingen in het hoger onderwijs;
• alle academies voor deeltijds kunstonderwijs.

Concreet betekent dit het volgende:

• Onderwijsinstellingen in het hoger onderwijs zijn enkel verplicht om een perimeter in te stellen, op voorwaarde dat de hoger onderwijsinstelling niet op hetzelfde kadastrale perceel ligt als de vestigingsplaatsen van onderwijsinstellingen die onder de decretale wetgeving vallen (bv. basis- en secundair onderwijs). Wanneer een hoger onderwijsinstelling wél op hetzelfde perceel ligt als instellingen die onder het decretaal rookverbod vallen, dan geldt dit rookverbod voor alle instellingen, inclusief de open ruimtes daartussen.

• Centra voor vorming van zelfstandigen en kleine en middelgrote ondernemingen, centra voor deeltijdse vorming en centra voor leerlingenbegeleiding, waren reeds decretaal verplicht om meer te doen dan enkel het instellen van een perimeter, maar zijn niet verplicht om deze perimeter in te stellen.

• Alle andere onderwijsinstellingen voor basisonderwijs, secundair onderwijs en academies voor deeltijds kunstonderwijs waren reeds decretaal verplicht om meer te doen dan enkel het instellen van een perimeter, maar zijn nu ook verplicht om de perimeter in te stellen.

Via het decretaal rookverbod gold al een verbod voor iedereen die een vestigingsplaats van de aan het rookverbod onderhevige onderwijsinstellingen betrad: het personeel, leerlingen, ouders, internen en bezoeker. Ook wie gebruikmaakt van de onderwijsinstellingen, zoals leden van een lokale vereniging die in het weekend een lokaal huurt of arbeiders die werkzaamheden uitvoeren op het schooldomein zijn gevat.

Bij instellingen die nu (ook) onder het wettelijk rookverbod vallen, moeten ook mensen die iemand opwachten rekening houden met de perimeter.

Het verbod geldt niet voor:

• Passanten: dit zijn mensen die enkel voorbijlopen zonder de onderwijsinstelling te betreden of stil te blijven staan.
• Buren: bijvoorbeeld als de straat minder dan 10 meter breed is of als er boven de onderwijsinstelling nog mensen wonen.

Er geldt een absoluut en permanent rookverbod op alle vestigingsplaatsen van onderwijsinstellingen die onder het decretaal rookverbod vallen. Onder vestigingsplaats worden alle gebouwde en ongebouwde onroerende goederen verstaan die ingeplant zijn op eenzelfde kadastraal perceel of op aaneengesloten kadastrale percelen en die door personeelsleden van de onderwijsinstelling gebruikt worden voor onderwijsactiviteiten.

Aanvullend legt het wettelijk rookverbod een rookvrij perimeter van 10 meter op aan alle in- en uitgangen van de bovenstaande beschreven onderwijsinstellingen.

• De rookvrije perimeter geldt voor alle in- en uitgangen, ongeacht het aantal.
• Dit omvat ook in- en uitgangen die uitsluitend door personeel worden gebruikt.
• Het kan ook zijn dat er een poort als officiële ingang geldt. In dat geval moet de perimeter berekend worden vanaf het midden van deze poort.

Plaatsen waar stages, extra-murosactiviteiten of sportactiviteiten plaatsvinden buiten het schooldomein, worden niet als vestigingsplaats beschouwd. Voor deze locaties is het belangrijk na te gaan of ze onder de federale rookwetgeving vallen.

Het decretaal rookverbod geldt voor alle vestigingsplaatsen in het basis en secundair onderwijs. Een vestigingsplaats is een gebouw of gebouwencomplex waarin een school of een gedeelte van een school gehuisvest is. Wanneer onderwijsinstellingen, in dit geval de hogeschool, op één en hetzelfde perceel gelegen zijn van instellingen die onder het decretale rookverbod vallen, dan geldt dit rookverbod voor alle instellingen, ook in de open ruimtes er tussen.

Naast het wettelijk rookverbod (de 10 meter perimeter), is in dit geval ook het decretaal rookverbod van toepassing op de hogeschool. Het moet voorkomen dat kinderen en jongeren zien dat er nog gerookt wordt en daardoor roken als ‘normaal’ beschouwen. Het verbod komt de studenten van de hogeschool ook ten goede. Deze maatregel kan je ook verder uitwerken binnen het rookbeleid en het groter kader van het gezondheidsbeleid van de school.

Er geldt een wettelijk rookverbod binnen een straal van 10 meter aan alle in- en uitgangen van de onderwijsinstellingen die door de federale wetgeving zijn gevat.

Onderwijsinstellingen zijn vrij om deze perimeter uit te breiden naar een grotere, rookvrije zone.

• Als jouw onderwijsinstelling niet gevat is om een perimeter in te stellen, kan je ervoor kiezen om het rookverbod alsnog te handhaven.
• Daarnaast kan je als onderwijsinstelling afspraken maken met de leerlingen, studenten, cursisten, personeelsleden en bezoekers om niet te roken in het bijzijn van of 'in het zicht' van kinderen of jongeren.

Nicotineproducten, met of zonder tabak, horen niet thuis in onderwijsinstellingen. Onder het rookverbod vallen niet enkel producten op basis van tabak, ook soortgelijke producten, waaronder:

• Tabakssigaretten
• E-sigaretten (met of zonder nictine)
• Sigaren
• Snus
• Nicotinezakjes
• ...

We raden onderwijsinstellingen dan ook aan om het verbod op o.a. e-sigaretgebruik en nicotinezakjes expliciet op te nemen in hun reglementen.

Roken tijdens extra-murosactiviteiten is verboden in zoverre activiteiten doorgaan op plaatsen die onder de federale wetgeving vallen (bv. attractieparken, sportterreinen, ...) . Als de plaats waar een activiteit doorgaat niet onder de federale wetgeving valt, kan het instellingenbestuur afspraken die gelden tijdens extra-murosactiviteiten zelf bepalen via het school- en arbeidsreglement.

Gebruik duidelijke communicatie naar leerlingen, ouders en personeel over de afspraken die gelden tijdens een extra-murosactiviteit. Leg de consequenties van het overtreden van deze afspraken ook op voorhand vast.

De inhoud van het rookverbod moet worden opgenomen in het school-, onderwijs-, internaats- of centrumreglement, alsook in het arbeidsreglement. Communiceer het rookverbod en andere maatregelen in het rookbeleid ook naar de leerlingen, ouders, bezoekers in een brief, nieuwsflash, bericht op de website van de school of intern platform.

Om iedereen op de hoogte te brengen van de federale wetgeving die in voege gaat op 31 december 2024, kan gebruik gemaakt worden van volgende voorbeeldberichten.

Herhaling is key! Het is slim om de boodschap te herhalen via verschillende kanalen. Op die manier vergroot je de kans dat deze door zoveel mogelijk mensen wordt opgemerkt en opgevolgd.

Met het decretaal rookverbod werd al gestreefd naar rookvrije onderwijsinstellingen. Het wettelijk rookverbod versterkt dit door de omgeving van onderwijsinstellingen, en ook andere plekken waar veel kinderen en jongeren samenkomen, mee te nemen.

Een rookvrije omgeving van onderwijsinstellingen is een omgeving waarbij niet-roken de norm is. Dat maakt het voor leerlingen, studenten en cursisten gemakkelijker om te kiezen om niet te roken of om te stoppen met roken. De voorbeeldfunctie van de onderwijsinstelling en het voorbeeldgedrag van het onderwijspersoneel vormen hierin de rode draad. Dit houdt tegelijk in dat de onderwijsinstelling een samenhangend rookbeleid voert.

Een rookvrije onderwijsinstelling realiseer je niet alleen met een rookverbod. Er hoort een breed rookbeleid bij.

• Voor de onderwijsinstellingen die al door het decreet waren gevat, is het een decretale erkenningsvoorwaarde dat de onderwijsinstellingen het rookverbod opleggen en overtreders sanctioneren. Als dit niet gebeurt verliest de onderwijsinstelling haar erkenning of subsidiëring. Deze onderwijsinstellingen kunnen volgens het wettelijk rookverbod nu ook strafrechtelijk worden vervolgd.

• Hoger onderwijsinstellingen, tenzij gelegen op één en dezelfde campus van onderwijsinstellingen die door het decreet zijn gevat, vallen niet onder het decretaal rookverbod, maar kunnen nu ook door dit wettelijk rookverbod strafrechtelijk worden vervolgd.

De controles op het instellen van een perimeter zullen worden uitgevoerd door inspecteurs van de FOD Volksgezondheid die, indien nodig, boetes kunnen opleggen aan rokers. De politie is ook verantwoordelijk voor de handhaving van de wet van 22 december 2009. De wetgeving treedt in werking op 31/12/2024.

Zorg dat deze zo snel mogelijk worden weggehaald of verplaatst, zodat ze niet meer aanwezig zijn op plaatsen waar de rookverboden gelden.

Vanaf waar moet de 10 meter geteld worden?

Het wettelijk rookverbod begint vanaf alle in- en uitgangen van het gebouw, inclusief nooduitgangen. Voor onderwijsinstellingen die op hetzelfde perceel liggen als andere onderwijsinstellingen die onder het decretaal rookverbod vallen, geldt het verbod echter voor het hele domein.

In het geval er poorten zijn, geldt dit als officiële ingang. In dat geval moet de perimeter berekend worden vanaf het midden van deze poort. De perimeter moet gezien worden als halfrond: een straal waarbinnen de rookvrije zone valt, te beginnen vanaf de ingang/midden van het gebouw of van de poort.

Voorbeeld

Wat als de gevel minder dan 10 meter breed is?

Wanneer de gevel met de ingang van de voorziening minder dan 10 meter breed is, geldt het rookverbod tot aan de grenzen van de gevel.

Wat als de 10 meter perimeter niet mogelijk is omdat er zich een obstakel (bv. weg) binnen de perimeter bevindt?

Wanneer er zich een obstakel bevindt binnen de rookvrije zone, zal de zone stoppen bij dit obstakel. Een voorbeeld van zo'n obstakel kan een rijweg zijn. Echter, een voetpad of fietspad dat niet op de rijweg ligt, worden niet beschouwd als obstakels.

Als de onderwijsinstelling eerder al een perimeter heeft ingesteld, zijn er verschillende situaties mogelijk.

• Wanneer de perimeter kleiner is dan 10 meter, moet deze worden aangepast zodat deze minimaal 10 meter bedraagt.
• Is de perimeter al 10 meter? Dan voldoet deze aan de richtlijnen en hoef je niets te veranderen.

Het staat onderwijsinstellingen echter altijd vrij om een grotere perimeter in te stellen. Hiermee draag je bij aan een rookvrije en gezondere omgeving rond de onderwijsinstelling.

Onderwijsinstellingen voor basisonderwijs, secundair onderwijs en deeltijds kunstonderwijs waren decretaal al verplicht om signalisatie aan te brengen over hun rookvrij schooldomein. Nu moeten ze aanvullend ook de perimeter rond de school (10 meter rond alle in- en uitgangen) duidelijk markeren.

Daarnaast geldt deze verplichting nu ook voor instellingen in het hoger onderwijs. Zij moeten eveneens aangeven waar de rookvrije perimeter zich bevindt.

Scholen die al rookvrij waren, beschikken vaak over affiches of borden die het rookverbod binnen het schoolterrein aanduiden. Deze borden zeggen echter niets over het verbod in de perimeter rond de school. Daarom is het belangrijk dat de rookvrije 10 meter perimeterzone rond de in- en uitgangen expliciet wordt aangegeven.

Hoeveel en waar je signalisatieborden gebruikt, mag je zelf bepalen, want dit wordt niet gespecifieerd door de wet. Het rookverbod moet wél zichtbaar zijn bij het betreden van het terrein en bijgevolg bij elke ingang tot het openbaar domein.

• Dit kan door een affiche te hangen die vermeld naar de perimeter, of door de rookvrije zone af te bakenen met bv. signalisatie op de grond.
• Gebruik het signalisatiemateriaal van Generatie Rookvrij. Dat is toegelaten op de wettelijk rookvrije terreinen op basis van de huidige wetgeving en het beleid van de FOD. Bij de in- en uitgangen is het wel belangrijk om de borden te gebruiken die vermelding maken naar de 10 meter perimeter.
• Ook de FOD voorziet signalisatie die je kan downloaden en gebruiken om het gebied aan te duiden dat onder het rookverbod vallen.

Neen, het is verboden om een rookzone voor de leerlingen, studenten en cursisten op een vestigingsplaats van de onderwijsinstelling te voorzien.

Neen, het is verboden om een rookzone voor de leerlingen op een vestigingsplaats van de onderwijsinstelling te voorzien.

Ja, het opzetten van een afgebakende rookzone is mogelijk, op voorwaarde dat de hoger onderwijsinstelling niet op hetzelfde kadastrale perceel ligt als de vestigingsplaatsen van onderwijsinstellingen die vallen onder de decretale wetgeving (bv. basis en secundair onderwijs). Wanneer een hoger onderwijsinstelling wél op hetzelfde perceel ligt als instellingen die onder het decretaal rookverbod vallen, dan geldt dit rookverbod voor alle instellingen, ook in de open ruimtes daartussen.

Bij het opzetten van een rookzone moet wel rekening houden met volgende voorwaarden:

• de rookzone mag geen doorgangszone zijn;
• de rookzone moet uit het zicht liggen en goed afgebakend zijn. Dat kan je doen door de rookzone achter een hoek te plaatsen of te werken met een omheining, wanden, hagen, ...;
• de rookzone moet zo ingericht worden dat de rook zich niet te veel naar rookvrije zones kan verspreiden;
• de rookzone moet duidelijk gesignaleerd worden. Dat kan bijvoorbeeld met een bord en lijnen op de grond.

Onder de 18 jaar mag je geen tabak en soortgelijke producten, zoals de e-sigaret, kopen in België. Tabaksverkopers zijn verantwoordelijk voor aan wie ze verkopen. Ze kunnen jonge klanten vragen om hun identiteitskaart te tonen. Online verkoop van sigaretten is verboden.

Dit hangt af van de zone waarin dit gebeurt. Binnen de 10 meter perimeter aan de in-en uitgangen is het wettelijk verboden om te roken. Indien dit buiten deze perimeter gebeurt, geldt ook voor rokende leerlingen, studenten en cursisten het ‘zien roken, doet roken’ in stand houden. Dit vraagt om een gesprek met de betreffende leerlingen, studenten en cursisten. Vraag om begrip en uit het zicht van medeleerlingen, -studenten en -cursisten te roken. Dit is dan eerder geldend als onderlinge afspraak en niet als afdwingbare regel. Daarnaast kan het een aanleiding zijn om door te verwijzen. Zo kunnen leerlingen steeds geholpen worden door het CLB en kunnen studenten en cursisten warm doorverwezen worden naar het rookstopaanbod.

Leerlingen die een stage volgen hebben een stageovereenkomst en worden beschouwd als werknemers. Daarom vallen ze onder de regelgeving rond roken op de werkplek en de regelgeving die geldt voor de plaats waar ze tewerkgesteld zijn. Dit wil dus zeggen dat op sommige stageplaatsen leerlingen kunnen roken.

De onderwijsinstelling kan echter ook zelf afspraken of regels in verband met het rookverbod afdwingen bij de stageplaats. Het is belangrijk dat beide partijen elkaars visie en beleid kennen en ernaar kunnen verwijzen bij de leerling die stage loopt.

De leerling kan enkel het schooldomein verlaten op bepaalde ogenblikken, bijvoorbeeld 's middags (minderjarige leerlingen enkel met toelating van de ouders, rekening houdend met schoolverzekering). Aan de rokende leerlingen moet gevraagd worden om niet te roken 'in het zicht' of in het bijzijn van medeleerlingen. Deze afspraken zijn geldend als onderlinge afspraak, maar niet als afdwingbare regel. Het blijft wel verboden om te roken in de perimeter.

Als school kan je ervoor opteren om toelating te geven aan de leerlingen om tijdens de middagpauze het schooldomein te verlaten, mits toestemming van de ouders uiteraard. Maak een afspraak met de rokende leerlingen dat ze nooit 'in het zicht' of in het bijzijn van medeleerlingen roken. Het blijft wel verboden om te roken in de perimeter.

Dit hangt af van de locatie waar de activiteiten plaatsvinden. Indien de plek niet gevat wordt door de wetgeving, kan het schoolbestuur afspraken voor de leerlingen die gelden tijdens extra-murosactiviteiten zelf bepalen via het schoolreglement. Zorg er tevens voor dat er een duidelijke communicatie is naar leerlingen, ouders en personeel over de afspraken rond roken tijdens een extra-murosactiviteit. Leg de consequenties van het overtreden van het rookverbod ook op voorhand vast (in overeenstemming met andere overtredingen). Overweeg dat wanneer de leerlingen en hun leerkracht-begeleiders al op weg zijn om te stoppen erover gesproken kan worden om tijdens de extra-murosactivititeiten ook niet te roken.

Neen. Wettelijk heeft de onderwijsinstelling geen enkele verplichting om het rookgedrag van haar leerlingen te veranderen. Vanuit de pedagogische opdracht en als ondersteuning van het rookbeleid kan je als onderwijsinstelling wel initiatieven nemen. Dit kan door bijvoorbeeld het organiseren van een infosessie over roken en rookstop of één op één gesprekken met jongeren.

Als je goed communiceert, bereik je al veel. Probeer, door middel van een goed gesprek, de ware reden(en) te achterhalen waarom de leerlingen stiekem roken (waar opportuun kan de ouder(s) betrokken worden). Ga ook in dialoog over waarom er een rookverbod geldt en geef aan dat er altijd hulp mogelijk is. Sommige leerlingen hebben wel de intentie om te stoppen met roken, maar weten niet waar ze daarvoor terecht kunnen. Ondersteun de leerlingen hierin door hen door te verwijzen naar het effectieve rookstopaanbod en/of door zelf rookstopondersteuning op school aan te bieden.

Zorg voor een duidelijke reglementering, heldere afspraken, herhaalde communicatie en voldoende signalisatie. Hier kom je al ver mee. Spreek leerlingen aan op het stiekem roken en probleem steeds stil te staan bij waarom ze dit doen. Moedig de leerlingen ook aan om te stoppen met roken door hen te informeren en effectieve hulp aan te bieden.

Daarnaast kan je als onderwijsinstelling ervoor opteren om toelating te geven aan de leerlingen om tijdens de middagpauze het schooldomein te verlaten, mits toestemming van de ouders uiteraard. De school maakt best afspraken met de leerlingen om niet te roken ‘in het zicht’ of in het bijzijn van medeleerlingen.

Alleen op die manier creëer je ‘niet roken’ als de norm op in de onderwijsinstelling.

Een plaats waar een conciërge verblijft is geen plaats die moet voldoen aan de erkenningsvoorwaarden van ruimtes waarin er les/vorming wordt gegeven. Het is een privéruimte. De conciërge kan dus in zijn woonkamer zijn sigaret nog roken. Wel staat vast dat de conciërge niet mag roken op het schooldomein. Waar een conciërge bij de uitoefening van zijn beroep in contact komt met leerlingen, moet het instellingsbestuur via het arbeidsreglement opleggen dat er een rookverbod geldt.

Voor het antwoord op deze vraag kijken we naar het begrip vestigingsplaats. Binnen privéruimtes zijn er geen onderwijsactiviteiten en speelt het rookverbod dus niet. Wel kan er gevraagd worden aan de conciërge om niet te roken ‘in het zicht’ van de leerlingen, maar wettelijk kan dit niet afgedwongen worden.

Er geldt een absoluut en permanent rookverbod op alle vestigingsplaatsen van de aan het rookverbod onderhevige onderwijsinstellingen. Een vestigingsplaats is een gebouw of gebouwencomplex waarin een school of een gedeelte van een school gehuisvest is. Ruimten die worden gebruikt om les/vorming te geven moeten voldoen aan alle erkenningsvoorwaarden en dus ook aan de voorwaarden voor het rookbeleid.

De sanitaire ruimte kan je zien als een vestigingsplaats en hiervoor geldt het rookverbod.

Lokalen die je elders huurt voor onderwijsactiviteiten zijn vestgingsplaatsen van de onderwijsinstelling en moeten voldoen aan alle erkenningsvoorwaarden, dus ook de voorwaarden inzake het rookverbod. De lokalen waar extra-murosactiviteiten plaatsvinden zijn geen vestigingsplaatsen.

Maak het algemeen rookverbod voldoende kenbaar met signalering. Zodat het voor iedereen duidelijk is dat er niet gerookt mag worden op het schooldomein en in de perimeter. Overtreders spreek je consequent aan (door directie of personeelsleden), wie ze ook zijn.

Handhaving moet er zijn, maar zorg er daarnaast ook voor dat ‘niet roken’ op een positieve manier in beeld wordt gebracht. Zo kan je aangeven waarom jullie onderwijsinstelling rookvrij is en de initiatieven van de onderwijsinstelling tentoonstellen (bv. foto’s van de projectweek, proefjes rond roken, …).

Om problemen te voorkomen kan je eventueel rokende bezoekers verwijzen naar een nabije plek waar ze kunnen roken (‘uit het zicht’ van kinderen en buiten het schooldomein en de perimeter).

Ja. De e-sigaret valt onder de tabakswetgeving en dus ook onder het rookverbod. We raden onderwijsinstellingen aan om het verbod op e-sigaretgebruik expliciet op te nemen in het reglement.

Alle bovenstaande vragen en antwoorden zijn bijgevolg ook van toepassing op vapen.

Wat is een e-sigaret? Welke soorten zijn er? Hoe verschilt de e-sigaret met de tabakssigaret? Hoe schadelijk is vapen? Is vapen verslavend? Wat zijn de effecten van vapen? Wat zegt de wetgeving?

Lees het allemaal in de infosheet over de e-sigaret en op de webpagina over de e-sigaret.

Onder de 18 jaar mag je geen tabak en soortgelijke producten, zoals de e-sigaret, kopen in België. Tabaksverkopers zijn verantwoordelijk voor aan wie ze verkopen. Ze kunnen jonge klanten vragen om hun identiteitskaart te tonen. Online verkoop van (e-)sigaretten is verboden.

Let wel: vanaf 1 januari 2025 zal de verkoop van wegwerpvapes verboden zijn.

Er is geen expliciet verbod op het bezit van e-sigaretten door minderjarigen vastgelegd in de wetgeving. De verkoop van e-sigaretten aan minderjarigen is echter wel verboden.

Scholen hebben wel de mogelijkheid om eigen regels op te stellen met betrekking tot het bezit van e-sigaretten door leerlingen. Het is van belang dat deze regels opgenomen zijn in het schoolreglement en helder gecommuniceerd worden.

We raden aan om het gebruik van vapes expliciet op te nemen in de regelgeving en duidelijk te maken welke gevolgen er zijn voor leerlingen die zich hier niet aan houden. Scholen kunnen bijvoorbeeld de afspraak maken dat de vape in beslag wordt genomen en dat de ouders de vape nadien kunnen ophalen.

Door beleidsmatig te werken kan je in alle situaties snel gedragen beslissingen nemen. Het is daarom belangrijk om e-sigaretten mee op te nemen in een duidelijk rookbeleid.

Met duidelijke regelgeving bepaal je als school niet enkel regels met betrekking tot bezit, gebruik, delen en verkopen van e-sigaretten, maar ook procedures wanneer een leerling deze regels overtreedt. Je legt vast wat wel en niet geaccepteerd wordt binnen de schoolomgeving en anticipeert op problemen rond roken en vapen.

Zorg ervoor dat leerlingen, ouders en personeel op de hoogte zijn van het beleid en handhaaf de regels consequent.

Regelgeving dient daarnaast te worden aangevuld met educatie in de les, begeleiding en een gezonde schoolomgeving.

Op zoek naar ondersteuning? Ontdek het preventieaanbod in jouw regio.

Het verkopen van vapes door jongeren op school is verboden. Ook hier komt terug hoe belangrijk het is voor scholen om een allesomvattend beleid te hebben waarin duidelijk wordt vastgelegd hoe er wordt omgegaan met leerlingen die vapes verkopen. Dit beleid moet de bijhorende stappen en sancties duidelijk omschrijven.

Wanneer een leerling op school betrapt wordt op het verkopen van vapes, moeten de vastgelegde stappen en sancties worden geraadpleegd en toegepast. Bijvoorbeeld: Welke sanctie krijgt de leerling? Wat gebeurt er bij herhaling van de overtreding? Wanneer en hoe worden de ouders betrokken? Wanneer en hoe wordt er melding gemaakt aan de politie? ...

Naast reageren op incidenten is het van belang om met leerlingen in gesprek te gaan over vapen en de gevolgen van het verkopen ervan. De infosheet ‘hoe jongeren van het vapen houden’ kan je hierbij helpen.

• In de klas aan de slag rond de e-sigaret? Dat kan met een van de lesmaterialen of educatieve spelen over vapen.
• In de infosheets over de e-sigaret en hoe jongeren van het vapen houden lees je meer over de e-sigaret en krijg je tips over hoe je het gesprek aangaat met jongeren.
• Deze folder over vapen kun je gebruiken om ouders te informeren.

De handvaten voor het thema vapen worden blijvend aangevuld.