Ventileren en verluchten
Ventileren is het voortdurend verversen van lucht in huis. Verluchten is het wijd openzetten van de ramen en deuren die in contact staan met de buitenlucht. Beide zijn noodzakelijk voor een gezond binnenmilieu in huis.
Wat is ventileren en verluchten?
Ventileren is het voortdurend verversen van lucht. Met andere woorden: je laat de vervuilde binnenlucht naar buiten stromen en vervangt ze door minder verontreinigde buitenlucht. Door op een goede, continue manier te ventileren, verbeter je de kwaliteit van het binnenmilieu er sterk op en bescherm je en verbeter je je gezondheid!
Verluchten is het wijd openzetten van de ramen en deuren die in contact staan met de buitenlucht. Zo creëer je een korte, maar grote ‘frisse’ luchtstroom.
Gevolgen voor de gezondheid?
Wanneer er te weinig geventileerd of verlucht wordt, kan de hoeveelheid luchtverontreiniging of vocht in huis zodanig oplopen dat het je gezondheid kan schaden.
Vocht
- Naast de aantasting van het wooncomfort kan een vochtige woning ook aanleiding geven tot directe gezondheidsklachten. Vooral mensen met astma of aandoeningen aan de luchtwegen kunnen hier gevoelig voor zijn. Hoesten, hoofdpijn en slijmvorming zijn mogelijke gezondheidseffecten.
- Kinderen die opgroeien in een vochtig huis hebben drie maal meer kans op gezondheidsklachten.
- Indirect kan vocht ook aanleiding geven tot schimmelgroei, wat op zijn beurt je gezondheid kan benadelen.
Verontreinigde stoffen in de woning
- De aanwezigheid van verontreinigende stoffen in de woning kunnen verscheidene gezondheidsklachten geven zoals hoofdpijn, allergieën, benauwdheid, hoesten, … Afhankelijk van welke stoffen opstapelen kunnen specifieke klachten optreden.
Aan wat word je blootgesteld bij slechte ventilatie of verluchting?
De luchtkwaliteit van een woning wordt bepaald door verschillende factoren zoals de leefgewoontes van de bewoners zelf, de constructie van de woning en de gebruikte bouw- en inrichtingsmaterialen of een combinatie van bovenstaande factoren.
Enkele voorbeelden van mogelijke problemen:
- Overtollig vocht dat opstapelt in de woning kan aanleiding geven tot schimmelvorming.
- Huisdieren kunnen zorgen voor verhoogde hoeveelheden huisstofmijt.
- Roken brengt heel veel ongezonde stoffen in de lucht.
- Een slecht werkende of onderhouden geiser brengt verbrandingsproducten zoals CO in de lucht.
- Vluchtige organische stoffen kunnen vrijkomen uit (bouw)materialen.
- Mensen en huisdieren geven vocht, koolstofdioxide (CO2) en lichaamsgeur af.
Hoe best ventileren en verluchten?
De manier waarop je een kamer het best ventileert en verlucht, hangt sterk af van de omstandigheden (de grootte van de ruimte, waarvoor wordt de ruimte gebruikt, het aantal personen in de ruimte, de mogelijkheden om te ventileren). Enkele concrete aandachtspunten bij ventileren en verluchten:
- Ventileer continu, bijvoorbeeld via een ventilatiesysteem, ventilatieroosters of ramen op een kier.
- Verluchting en ventilatie zijn beide nodig! Alleen verluchten is niet genoeg. Na een half uur is de frisse lucht verdwenen en krijg je weer ophoping van vocht en vervuilende stoffen.
Ventileren
- Gebruik ventilatieopeningen in de woning waarvoor ze bedoeld zijn en sluit ze niet af.
- Maak ventilatieroosters regelmatig schoon: maak ze open en verwijder stof en vuil.
- Gebruik bestaande ventilatiesystemen correct: ventilatiesystemen zijn zo ontworpen en ingesteld om een ruimte/ gebouw optimaal te ventileren. Doe je dit niet volgens de voorschriften van de installateur, dan kan de binnenmilieukwaliteit slechter worden.
- Onderhoud ventilatiesystemen: een slecht werkend systeem kan de lucht in je woning slechter maken in plaats van beter.
Verluchten
- Verlucht enkel als nodig:
- Na vochtproducerende activiteiten als douchen en koken, bij veel volk of na langdurig verblijf in een ongeventileerde ruimte, bijvoorbeeld na het slapen.
- Na en tijdens gebruik van nieuwe materialen in de woning zoals verf, vezelplaten en meubels
- Zet de verwarming laag of af tijdens het verluchten.
Ventileer en verlucht ook in de winter, maar laat het niet te koud worden. Probeer minstens 15°C aan te houden om condensatie te vermijden.
Deze tips kan je met illustraties vinden in de Vlaamse folder 'Ventileren en verluchten - Woon gezond, geef lucht aan je huis!'
Ventileren en energie
Door te ventileren vervang je de vervuilde binnenlucht door verse buitenlucht. Hierdoor zal de kwaliteit van de binnenlucht verbeteren wat van groot belang is voor je gezondheid. In een verwarmde ruimte zal ventileren en verluchten altijd voor energieverlies zorgen. Maar een gezonde binnenlucht is ook erg belangrijk. Om minder energie te verliezen tijdens het verluchten, zet je de verwarming beter lager of even uit.
Normen
Binnenmilieubesluit
Ventilatievoud: Minimum 1/h de volledige ruimte van lucht verversen. Vocht en temperatuur: De relatieve vochtigheid zou in de zomer tussen de 30 en 80% moeten bedragen en in de winter tussen de 30 en 55%, bij een temperatuur in de winter tussen 20 en 24°C en in de zomer tussen de 22 en 26°C.
Energieprestatieregelgeving
EPB-eisen: eisen op het vlak van de energieprestaties en het binnenklimaat, het geheel van voorwaarden waaraan een gebouw inzake energetische prestaties, thermische isolatie, binnenklimaat en ventilatie moet voldoen.
Meer weten?
Neem contact op met de medisch milieukundige van het Logo van je regio.
Referenties
- Wonen & Gezondheid 4de ed. (2009) – Tilborghs G., Wildemeersch D., De Schrijver K. – Toezicht Volksgezondheid
- Vlaams Agentschap Zorg en Gezondheid, 2014, Ventileren en verluchten - Woon gezond, geef lucht aan je huis!