Vitaminen
Vitaminen zijn onmisbaar voor veel processen in het lichaam. Naargelang hun oplosbaarheid maken we onderscheid tussen vetoplosbare vitaminen (vitamine A, D, E en K) en wateroplosbare vitaminen (vitamine C en alle B-vitaminen). Onderstaande tabel geeft een overzicht van de verschillende vitaminen en hun functies en bronnen.
Vetoplosbare vitaminen
| Vitamine | Functie: waarbij speelt het een rol? | Bron: in welke voedingsmiddelen komt het voor? |
|---|---|---|
| Vitamine A |
Bouwsteen van een pigment in het oog (nodig om te zien in het schemerdonker) |
Bèta-caroteen (voorloper van vitamine A): groene bladgroenten, oranje groenten, oranje-geel fruit |
| Vitamine D |
Groei van tanden en botten (calciumabsorptie) |
Blootstelling van de huid aan zonlicht (5-15 minuten per dag) |
| Vitamine E | Beschermt bloedcellen en weefsels tegen afbraak (antioxidans) | Volle granen, bladgroente, broccoli, fruit, eieren, noten, oliën, smeer- en bereidingsvetten |
| Vitamine K |
Bloedstolling |
Groene bladgroenten, vlees, lever, volle melkproducten |
Wateroplosbare vitaminen
| Vitamine | Functie: waarbij speelt het een rol? | Bron: in welke voedingsmiddelen komt het voor? |
|---|---|---|
| Vitamine B1 |
Koolhydraatvertering |
Aardappelen, bruine rijst, havervlokken, tarwezemelen en -kiemen, groenten, varkensvlees, biergist |
| Vitamine B2 |
Vertering van eiwitten, koolhydraten en vetten |
Graanproducten, groene bladgroenten, zuivel, lever, gist |
| Vitamine B3 = niacine | Nodig om energie uit je voeding te halen | Vlees, vis, graanproducten, groenten, aardappelen |
| Vitamine B5 = pantotheenzuur | Rol in de vertering, samen met co-enzym A | Graanproducten, groenten, melkproducten, vlees |
| Vitamine B6 |
Aanmaak lichaamsweefsels |
Vlees, vis, eieren, lever, volle graanproducten, peulvruchten, noten |
| Vitamine B9 = foliumzuur |
Ontwikkeling genetisch materiaal (belangrijk bij zwangerschap) |
Volle graanproducten, groene groenten (spinazie, broccoli), fruit, eieren, lever, melkproducten |
| Vitamine B12 | Celontwikkeling en werking zenuwstelsel | Enkel in dierlijke producten: vlees, vis, melk, ei |
| Biotine | Vertering van koolhydraten, eiwitten en vetten | |
| Vitamine C |
Afweer tegen ziektes |
(Nieuwe) aardappelen, groenten, fruit |
Bron: Praktische voedings- en bewegingsgids, VIGeZ (2006) en Voedingsaanbevelingen voor België, Hoge Gezondheidsraad (2009).