Groenten
Trek jij je neus op voor broccoli? Schuif je tomaten van je bord en spruiten in je servet? Ondanks de voordelen, kiezen veel mensen nog te weinig voor groenten. Groenten bulken van vezels, vitaminen en mineralen. En eet je er voldoende van? Dan loop je bovendien minder risico op chronische ziekten. Eet volgens het seizoen en ontdek hoe lekker (en goedkoop) groenten kunnen zijn.
Aan de slag:
- Check onze seizoenskalender of groentencombo's en varieer volop met kleurrijke groenten van het seizoen.
- Inspiratie nodig? Gebruik Zeker Gezond en ontdek lekkere gerechten met groenten in de hoofdrol.
- Warme maaltijd? Vul de helft van je bord met groenten. Broodmaaltijd? Voorzie rauwkost of soep!
- Je peuter of kleuter overtuigen om groentjes te eten? Ontdek onze tips!
- Ga na hoeveel groenten jij eet en stel een persoonlijk actieplan op.
Welke groenten eet je het best?
Vraag jij je af wat de gezondste groente is? Dan is het antwoord: ze zijn het allemaal! Daarom staan alle groenten in de donkergroene zone. Variatie is de boodschap. Kies volop uit de volgende soorten:
- Groene bladgroenten: andijvie, spinazie, krop- en veldsla, postelein, waterkers …
- Koolsoorten: boeren-, spits-, savooi-, rode, witte, Chinese kool, koolrabi, paksoi …
- Bolgewassen: knoflook, prei, ui …
- Knolgewassen: rode bieten, wortel, knolselderij, radijs, winterpeen, koolraap, schorseneren, pastinaak, rammenas …
- Kruisbloemige groenten: bloemkool, broccoli, spruitjes …
- Stengelgewassen: bleekselderij, venkel, asperge, artisjok, rabarber …
- Kiemgroenten: (soja-, prei-, …)scheuten, tuinkers …
- Vruchtgroenten: courgette, komkommer, paprika, pompoen, tomaten, aubergine, avocado …
- Paddenstoelen: champignons, oesterzwammen, morieljes …
Eet vooral verse groenten van het seizoen en diepvriesgroenten zonder toevoegingen. Ook groentesoep en groenten uit blik of bokaal zijn oké. Gebruik niet te veel zout, bouillon en vet wanneer je ze bereidt. En matig ook room of saus.
Voorkeur
- Verse groenten
- Diepvriesgroenten zonder room- of saustoevoegingen
- Groenten uit blik of bokaal
- (Verse) groentesoep met mate gezouten (max. 1 bouillonblokje of 5 g zout per liter) en zonder toevoeging van room en/of vlees (1)
- Soep in blik of brik (max. 5 g zout per liter) zonder toevoeging van room en/of vlees (1)
Geen voorkeur
- Diepvriesgroenten met room- of saustoevoegingen
- Groentesap
- (Verse) groentesoep met toevoeging van room, vlees, meer dan 1 bouillonblokje of meer dan 5 g zout per liter
- Soep in blik of brik met toevoeging van room, vlees, meer dan 1 bouillonblokje of meer dan 5 g zout per liter
- Gepekelde groenten (bv. augurken, zilveruitjes …)
- Olijven
Zo weinig mogelijk
- Soep op basis van pakjes (instant soep) of bouillon (bevat vaak veel zout)
- Groentechips
(1) met minstens 40 g groenten per 100 ml soep
Wissel zoveel mogelijk af tussen de groentesoorten. Hou bij voorkeur ook rekening met het seizoen. Daarvoor is onze seizoenkalender handig. Eten volgens de seizoenen is niet alleen lekkerder en budgetvriendelijker, maar vooral ook beter voor het milieu. Probeer ook alle kleuren van de regenboog op je bord te leggen: zo krijg je alle nuttige voedingsstoffen uit diverse groenten binnen.
Groenten combineren is een makkelijke manier om meer lekkere groenten van het seizoen te eten. Ons overzicht met groentencombinaties per seizoen toont hoe je dit best aanpakt.
Hoeveel groenten eet je het best per dag?
Het grootste deel van je voeding zou uit verse plantaardige producten moeten bestaan. Geef groenten dus een hoofdrol in je dagelijkse menu.
De Hoge Gezondheidsraad publiceerde eind 2019 zijn praktische voedingsaanbevelingen voor volwassenen in België. De raad adviseert om minstens 300 gram groenten per dag te eten. Wij raden je aan om dit te spreiden en minstens twee keer per dag groenten te eten. Zo lukt dat vlot:
- Vul bij een warme maaltijd eerst de helft van je bord met groenten.
- Voeg groenten toe aan je broodmaaltijd: bijvoorbeeld een bordje rauwkost of een kommetje verse soep.
- Knabbel groentjes of drink soep als tussendoortje: élke extra groenteconsumptie is een plus!
Hoeveel groenten eet de Vlaming?
Vlamingen eten gemiddeld te weinig groenten. Niet iedereen eet elke dag groenten, en wanneer we groenten eten is de portie te klein. Mannen en jongeren scoren het slechtst.
Hoe gezond zijn groenten?
Groenten zijn een belangrijke leverancier van voedingsvezels, vitaminen en mineralen. Onderzoek toont aan dat groenten een positief effect hebben op je gezondheid. Ze verlagen de bloeddruk en de LDL-cholesterol (door oplosbare vezels zoals pectine en inuline). Zo beschermen ze tegen hart- en vaatziekten.
Groenten en het milieu
Wil je rekening houden met het milieu bij de aankoop van je groenten? Kies dan zoveel mogelijk voor seizoensgebonden groenten. Werden ze ook nog eens lokaal geteeld? Dan boek je dubbele winst. Zo draag je meteen ook bij aan de lokale economie.
Gebruik onze seizoenkalender in combinatie met de beslissingsboom en kies zo voor soorten met een beperkte impact op de planeet. Op zoek naar recepten? Sorteer de recepten in onze receptenapp Zeker Gezond volgens het seizoen met de handige filter en je krijgt meteen een hoop inspiratie.
Wat zijn seizoensgroenten?
Seizoensgroenten zijn groenten die in het seizoen geteeld werden. Een voorbeeldje? Broccoli groeit bij ons enkel in de zomer- en herfstmaanden goed in volle grond. Dat betekent dat de boer zijn planten minder moet ‘helpen’ om te groeien. Hij hoeft ze dus niet in verwarmde serres te zetten en hij moet minder (of geen) energie en hulpstoffen gebruiken om zijn broccoli goed te laten groeien. En dat is beter voor het milieu! Ze zijn ook nog eens veel smaakvoller én goedkoper dan wanneer je ze buiten het seizoen zou kopen.
In de winter smul je van: boeren-, savooi-, rode- en wittekool, knolselder, pastinaak, pompoen, rammenas, rode biet, schorseneren, spruiten, veldsla en witloof. De zomer en herfst presenteren je dan weer de volgende klassiekers: asperge, aubergine, broccoli, Chinese kool, courgette, doperwt, komkommer, koolrabi, mais, paprika, radijs, kropsla, snijbiet, snijboon, tomaat, tuinboon, tuinkers en venkel. En sommige groenten koop je gewoon het hele jaar door vers in: bloemkool, champignons, groene selder, postelein, prei, raap, sojascheuten, spinazie, tomaten en uien.
Benieuwd welke groenten deze maand in het seizoen zijn? Check dan onze groentekalender.
Is lokaal wel de oplossing?
Vooral hoe een product wordt geteeld, is van belang. Want, verrassend: lokale groenten zijn niet altijd de meest milieuverantwoorde keuze. De impact die transport met zich meebrengt, weegt doorgaans veel minder zwaar door dan de teeltmethode. Daarenboven worden sommige lokale groentesoorten buiten het seizoen gekweekt in verwarmde serres. En dat vergt (veel) energie. Steeds meer serres zijn wel uitgerust met een warmtekrachtkoppeling, die een aanzienlijke besparing op brandstof betekent.
Kies dus in de eerste plaats voor groentesoorten van het seizoen en in de tweede plaats voor soorten die lokaal geteeld werden. Volg je telkens die combinatie, dan zit je goed!
Groenten uit het buitenland
Buitenlandse seizoensgroenten uit volle grond kunnen ook een goede keuze zijn. Maar let erop of het transport met een schip of vrachtwagen gebeurde. Vermijd groenten die met het vliegtuig naar België gebracht worden, want die hebben een erg hoge milieu-impact. Voor groenten buiten het seizoen kunnen diepvries-, blik- of bokaalvarianten een milieuverantwoord alternatief zijn voor verse kas- en ingevlogen groenten.
Het is niet altijd makkelijk om te achterhalen hoe de groenten die je wil kopen geteeld en vervoerd werden. Vaak vind je op de verpakking enkel het land van herkomst terug. Aarzel daarom niet om raad te vragen aan de winkelier of groenteboer.