GGO’s (Genetisch gemodificeerde organismen)
Wat zijn GGO’s?
De erfelijke informatie van een levend wezen is opgeslagen in zijn DNA. Sinds enkele jaren kunnen wetenschappers dat DNA manipuleren en de eigenschappen van organismen veranderen. Dit maakt het mogelijk om een ongewenste eigenschap uit een organisme te verwijderen of te wijzigen. Of omgekeerd: een nieuwe eigenschap aan een organisme toe te voegen. Zo is het bv. mogelijk geworden om sterkere plantensoorten te ‘maken’, die beter bestand zijn tegen ziektes.
De overdracht van genen bij traditionele kruisingsverdeling en bij genetische modificatie
Sinds het begin van de veeteelt en de landbouw hield de mens zich reeds bezig met kruisingen en selecties tussen gelijksoortige plant- en diersoorten. Maar er is een fundamenteel verschil: de nieuwe technologie maakt het mogelijk
om een gen van een bepaalde soort in te brengen bij ongeveer elke andere soort. Dat was bij conventionele kruisingen en selecties hoegenaamd niet mogelijk. Veel mensen hebben vragen bij genetische manipulatie. Zijn genetisch gewijzigde organismen wel even veilig als niet-gemanipuleerde planten? Er bestaan nog maar weinig gegevens over de potentiële gevaren. Er kunnen dus geen duidelijke conclusies over getrokken worden.
Wat zegt de wet?
De vergunningen voor proeven met GGO’s en het op de markt brengen van GGO’s worden geval per geval toegekend. De toekenning van vergunningen is afhankelijk van de risicoanalyse. België volgt hiervoor, zoals voor verschillende andere bevoegdheden, de Europese wetgeving. In principe moet het etiket van producten die GGO’s bevatten, dit uitdrukkelijk vermelden.
Op die manier kan de consument zelf oordelen of hij een dergelijk product al dan niet wil kopen. Die etikettering biedt ook uitkomst voor eventuele filosofische of godsdienstige bezwaren. Wanneer men bv. een varkensgen zou inplanten in een ander organisme kan dit op verzet stuiten bij strikte vegetariërs, Arabische en/of Joodse culturen.
Voor levensmiddelen die geheel of gedeeltelijk uit GGO’s bestaan, met GGO’s zijn geproduceerd of ingrediënten bevatten die daarmee zijn geproduceerd, gelden de volgende etiketteringsvoorschriften:
- Wanneer het levensmiddel uit meer dan één ingrediënt bestaat worden in de ingrediëntenlijst de woorden‘genetisch gemodificeerd’ of ‘geproduceerd met genetisch gemodificeerde …’ tussen haakjes onmiddellijk na de naam van betrokken ingrediënt aangebracht.
- Wanneer het ingrediënt door een naam van een categorie wordt aangegeven, worden de woorden ‘bevat genetisch gemodificeerde …’ of ‘bevat … geproduceerd met genetisch gemodificeerde …’ in de ingrediëntenlijst opgenomen.
- Bij het ontbreken van een lijst van ingrediënten worden de woorden ‘genetisch gemodificeerd’ of ‘geproduceerd met genetisch gemodificeerde …’ duidelijk op het etiket vermeld.
- Wanneer een levensmiddel te koop wordt aangeboden zonder voorverpakking en dus zonder etiket, moeten de vermelding ‘genetisch gemodificeerd’ of ‘geproduceerd met genetisch gemodificeerde …’ permanent en zichtbaar op of onmiddellijk bij de verkoopstandaard van het levensmiddel worden aangebracht in een lettertype dat groot genoeg is om gemakkelijk te worden geïdentificeerd en gelezen.
Er zijn een paar uitzonderingen:
- Dierlijke producten (melk, vlees…) geproduceerd door dieren die genetisch gemodificeerd voeder hebben gekregen, moeten niet als GGO’s worden geëtiketteerd.
- Technische hulpstoffen van genetisch gewijzigde oorsprong die alleen tijdens de productie worden gebruikt moeten niet als GGO geëtiketteerd worden (bv. stremsel voor kaasproductie dat afkomstig is van een genetisch gewijzigd micro-organisme).