Proces ontwikkeling voedingsdriehoek
In 2017 werd de voedingsdriehoek herzien en lag de nadruk op het effect van voeding op de gezondheid. Er werd voor het eerst ook (beperkt) aandacht besteed aan de milieu-impact van voedingspatronen. In 2021 wordt het aspect milieuverantwoorde voeding uitgebreid onderbouwd en geïntegreerd in de aanbevelingen bij de voedingsdriehoek. Telkens werd een gelijkaardig proces doorlopen.
Voeding en gezondheid (2017)
Een uitgebreide wetenschappelijke literatuurstudie lag aan de basis van de nieuwe voedingsdriehoek. Zo verzamelde het Vlaams Instituut Gezond Leven de meest recente wetenschappelijke informatie over gezonde voeding en stemde die af met de aanbevelingen van de Hoge Gezondheidsraad. Ook namen we de bestaande voedingsmodellen uit het buitenland onder de loep.
Vervolgens werd een groep onafhankelijke experten inzake voeding, gedragsverandering en communicatie samengebracht. De experten gaven advies bij en feedback op de inhoudelijke voedingsaanbevelingen en communicatieboodschappen. Belangrijk is immers dat de aanbevelingen niet alleen correct, maar ook eenvoudig en goed te begrijpen zijn.
Bij de visuele uitwerking van de voedingsdriehoek stond de burger centraal. Daarom werd de voedingsdriehoek op verschillende momenten bij een groep van 300 burgers getest op begrijpelijkheid, bruikbaarheid en vormgeving. In dat panel zaten verschillende doelgroepen zoals jongeren, ouderen, volwassenen met en zonder kinderen en kwetsbare groepen.
Tenslotte lichtte het Vlaams Instituut Gezond Leven in een laatste fase de nieuwe voedingsdriehoek toe aan een ruime groep van stakeholders. Met als doel: draagvlak creëren en manieren bespreken om de nieuwe voedingsdriehoek bekend te maken.
Voeding en milieu (2021)
Om het aspect milieuverantwoorde voeding beter te onderbouwen en volledig te integreren in de aanbevelingen bij de voedingsdriehoek, sloegen het Vlaams Instituut Gezond Leven en het Departement Omgeving van de Vlaamse overheid de handen in elkaar.
Net zoals in 2017 werden de inzichten uit de wetenschappelijke literatuur afgestemd met experten. In een eerste fase, bij de opmaak van de achtergrondtekst voeding en milieu, werden milieu-experten betrokken. Later, bij de vertaling naar concrete aanbevelingen bij de voedingsdriehoek, werden experten op vlak van milieu, gezondheid, gedrag en communicatie betrokken.
Voor de vertaling naar aanbevelingen en materialen kozen we voor een volledige integratie van gezondheid en milieu. De aanbevelingen brengen de inzichten voor gezonde voeding uit 2017 samen met de inzichten voor milieuverantwoorde voeding uit 2021.
De aanbevelingen werden getest bij burgers op vlak van begrijpelijkheid, bruikbaarheid en vormgeving, waarbij extra aandacht werd gegeven aan kwetsbare groepen. Er werden vier focusgroepen opgezet en vier diepte-interviews afgenomen met in totaal 20 respondenten.
Tot slot werden net als in 2017 de nieuwe aanbevelingen voorgesteld aan een ruime groep van stakeholders.
In 2022 werd de halfhalf-richtlijn ontwikkeld: een narratief dat de Vlaming wil aanzetten om meer plantaardig te eten. Deze richtlijn is het resultaat van een participatief proces met de deelnemers uit de Green Deal Eiwitshift en een communicatie-expert. In 2023 werd de halfhalf-richtlijn geïntegreerd in de voedingsdriehoek, na afstemming met de expertengroep van de voedingsdriehoek, als aanvulling op het uitganspunt 'eet in verhouding meer plantaardige dan dierlijke voeding'.
E-learning | De voedingsdriehoek: evolutie en ontwikkeling model
In deze e-learning ontdek je alles over de evolutie van het allereerste voedingsmodel in Vlaanderen naar de huidige voedingsdriehoek. Waarom was er nood aan een nieuw model in 2017 en nieuwe aanbevelingen in 2021? We lichten kort de doelstellingen en de doelgroep van het model toe en tot slot doorlopen we stap voor stap hoe de huidige voedingsdriehoek tot stand kwam.