Waarom staan er geen aanbevolen hoeveelheden bij het model?
De basis voor het formuleren van aanbevolen hoeveelheden, zoals je die in de vroegere actieve voedingsdriehoek zag, was de behoefte aan de verschillende nutriënten zoals aanbevolen door de Belgische Hoge Gezondheidsraad. Hiervoor wordt uitgegaan van de energie en voedingsstoffen die iemand nodig heeft bij middelmatige activiteit. Er is een verschil in energiebehoefte naargelang de leeftijd, geslacht en mate van fysieke activiteit. De aanbevelingen zijn opgesteld voor gezonde personen en gaan over de behoeften van de meerderheid van de Belgische bevolking. Ze zijn dus opgesteld voor een populatie en bedoeld als gemiddelde inname.
Bij het vorige model ‘actieve voedingsdriehoek’ werd een spreiding van de behoeften weergegeven (geldig vanaf een leeftijd van 6 jaar), bijvoorbeeld 5 tot 12 sneden brood per dag. De ondergrens is dus de aanbeveling voor kinderen vanaf 6 jaar, het gemiddelde geldt eerder voor vrouwen met een matige activiteit en de bovengrens voor mannen met een hoog activiteitsniveau. De aanbevelingen kunnen met andere woorden individueel sterk verschillen en om die reden werd beslist bij het beeld van de nieuwe voedingsdriehoek geen aanbevolen hoeveelheden meer weer te geven.
In het nieuwe model wordt vooral ingezet op verhoudingen, enerzijds tussen plantaardige en dierlijke voedingsmiddelen en anderzijds tussen weinig of niet bewerkte en sterk bewerkte voedingsmiddelen: meer – minder – zo weinig mogelijk. Het klopt dat meer en minder relatieve begrippen zijn. Op individueel niveau is het echter het belangrijkste dat de noden van het lichaam gevolgd worden en er op een ontspannen manier met eten omgegaan wordt. Iemand die al veel groenten en fruit eet, moet niet nog meer hiervan eten; iemand die al weinig uit de restgroep eet, moet niet nog minder hiervan eten….
De Hoge Gezondheidsraad publiceerde in 2019 vernieuwde Food-Based Dietary Guidelines (= praktische aanbevelingen voor voedingsmiddelen). Behalve adviezen rond wat je best eet of niet eet, geeft de HGR voor veel voedingsmiddelen ook aanbevolen hoeveelheden mee voor volwassenen. Dat is nieuw. De richtlijnen van de HGR zullen in de toekomst nog verder geconcretiseerd worden en dit voor de verschillende leeftijdscategorieën. Voor kinderen vanaf 1,5 jaar kunnen voorlopig deze aanbevelingen nog gebruikt worden. Een samenvatting van de voedingsaanbevelingen van de HGR lees je hier.
Voor individuele aanbevelingen, bijvoorbeeld om medische redenen, bij vermageren, bij zwangerschap en borstvoeding, intens sporten, eetstoornissen, … is advies op maat door een professional aan te raden. Je kan bijvoorbeeld te rade gaan bij een diëtist of je huisarts.