6. Zorg voor een stimulerende omgeving
Opgroeiende kinderen doen best zoveel mogelijk uiteenlopende ervaringen op. Spelen en ontdekken, leren en vervelen, samen en alleen … hoe gevarieerder hoe beter.
Gezond opgroeien betekent dat je kind voldoende ervaringen moet kunnen opdoen op vlak van beweging en begeleid leert omgaan met zittende activiteiten als televisie kijken, computeren en gaming.
Geef je kinderen een speelse, stimulerende omgeving waar ze zich vlot kunnen bewegen:
- Peuters vinden zowat alles interessant om mee te spelen. Ballen, loopfietsjes, een kartonnen doos om in en uit te klauteren. Het nodigt hen uit om actief op ontdekking te gaan.
- Ongeveer vanaf 4 jaar spelen kinderen graag samen met andere kinderen. Hierdoor ontwikkelen ze sociale vaardigheden en leren ze omgaan met problemen en tegenslagen. Een kind dat minder actief spel verkiest, kan je stimuleren door een actiever vriendje uit te nodigen.
Grijp elke kans om te bewegen
Kinderen bewegen omdat ze dat leuk vinden, niet omdat het gezond is. Voor heel jonge kinderen is spelen en bewegen identiek. Ze zoeken nieuwe belevenissen in hun omgeving. Dat doen ze kruipend, klimmend, klauterend, springend en rennend.
Kinderen hebben regelmatig een duwtje in de rug nodig van hun ouders om ervoor te zorgen dat er genoeg actieve, leerrijke en uitdagende dingen te doen zijn in de omgeving.
Enkele tips:
- Laat je kind in en rond het huis of in de buurt spelen, ravotten, even naar het pleintje gaan of pak samen de klusjes in huis aan.
- Maak van jullie verplaatsingen zo veel mogelijk actieve beweegmomenten. Ga bijvoorbeeld met de (loop)fiets naar school in plaats van met de wagen. Of te voet naar de bakker.
- Laat je kind deelnemen aan georganiseerde sport en spel. Er is zoveel keuze, je kind ontdekt vast wel wat hem/haar het meeste aanspreekt. En hij/zij mag beslissen!
- Zorg voor het nodige beweegmateriaal (kan in véél gevallen kosteloos of voor weinig geld) en begeleid hem/haar naar het speelpleintje of de sportclub.
- Motiveer je kinderen door van de dagelijkse wandeling iets leuks en origineels te maken. Plezier gegarandeerd!
Beperk het aantal mediatoestellen
Kinderen spenderen vaak veel tijd aan tv-kijken, gamen en computeren, tablet of smartphone ... ook ‘schermtijd’ genoemd. Meestal gaan deze activiteiten gepaard met lang en ononderbroken zitten, wat negatieve gevolgen heeft voor de lichamelijke en mentale gezondheid van het kind. Recente studies rond te veel schermtijd bij kinderen spreken van minder goede slaap, minder aandacht en van minder fitheid. Als ouder moet je schermtijd dus beperken.
Dacht je er al aan om alle schermpen uit je huis te verbannen? Dat is onhaalbaar, en ook onnodig. Televisie, computer, Wii, tablet of smartphone. Ze horen er vandaag bij én hebben voordelen. Tv kijken en computerspelletjes zijn leuk en vaak leerrijk. Bekijk daarom kritisch welke toestellen jullie in huis halen of hebben, wat je er goed aan vindt, welke overbodig zijn, hoeveel je er in huis wil halen, en waar ze staan. Hoe meer ze kunnen kiezen, hoe meer tijd ze aan deze activiteiten spenderen.
Kinderen zo veel mogelijk kansen aanbieden om te bewegen en de hoeveelheid beeldschermtoestellen in huis beperken zal meestal niet voldoende zijn. Als je als ouder zelf speels bent, regelmatig beweegt en niet te veel achter pc en tv zit, geef je het goede voorbeeld en stimuleer je je kinderen om hetzelfde te doen. Goede regels en afspraken rond ‘schermtijd’ en planning van actieve bezigheden heb je als ouder mee in de hand. Moedig hen positief aan als ze het goed doen.
Buiten spelen
De meeste kinderen hebben de behoefte om zich dagelijks goed uit te leven. Stimuleer je kind om zo veel mogelijk buiten te spelen. Buiten spelen geeft kinderen andere speelmogelijkheden dan binnen.
Trek er regelmatig op uit! Neem je kinderen mee naar een nabijgelegen park, speel- of sportpleintje. Heb je zelf een tuin? Maak er een coole speelplek van met enkele eenvoudige ingrepen.
Laat slecht weer geen hindernis zijn om kinderen buiten te laten spelen. Met een dikke trui, regenjas en laarzen aan vinden kinderen buiten spelen meestal niet erg. Kleuters lopen graag in de plassen. Maar ook wat oudere kinderen gaan meestal gewoon door met voetballen, fietsen of rennen als er eens een druppel valt. Doordat ze bezig zijn, voelen ze de regen en kou amper.
Wil je meer weten over buiten spelen?
- Groeimee: buitenspelen
- Kind en Gezin: Buitenbaby’s
- Buiten spelen, de tofste spelletjes
- De speelbank: boordevol speelactiviteiten
- Buitenspeeldag
- Kind en samenleving
- Goe gespeeld!: de ideale inspiratiesite over buiten spelen. Met een pak tips en info over ruimte om te spelen, het belang van beweging, spelen in georganiseerd en niet-georganiseerd verband, avontuur, spelen in ’t groen, risico’s, tolerantie en vuile speelkleren ...
- Op zoek naar een speelpleintje, park of sportgelegenheden in de buurt? Heel wat gemeentes beschikken over mooie sportinfrastructuur (zwembad, sportterreinen, sporthal,…) die je vrij of tegen een kleine vergoeding kan gebruiken. Kijk eens via de zoekmachine van Sport Vlaanderen of op de website van je gemeente.
- Speeltuinen en zwembaden op provincie en plaats.
- Ook op Groenspeelweefsel.be kan je groene speelkansen zoeken in je buurt.
Ook een veilige omgeving
Je wil niet de hele dag ‘nee’ en ‘niet aankomen’ roepen. Je wil een gezellige sfeer waarbij kinderen kunnen spelen en bewegen op een veilige manier, en jij ook jouw activiteiten kan doen.
Zeker als kinderen gaan buiten spelen, zie je als ouder misschien hier en daar gevaren. Toch is het goed om die angsten te overwinnen en de voordelen van buiten spelen voorop te blijven stellen. Want avontuurlijk buiten spelen is heel belangrijk voor de ontwikkeling van kinderen. Niets is zo spannend en leuk als grenzen verleggen. Als je álle risico’s wegneemt, ontneem je kinderen ook de kans om zélf met risico’s om te gaan. Aanvaardbare risico’s mogen zeker genomen worden.
Zo veilig als mogelijk? Nee hoor, zo veilig als nodig!
Geen zin meer om te spelen?
Je kind heeft niet op elk moment zin in al die actieve spelletjes. Of misschien kiest je zoon of dochter spontaan voor eerder rustige activiteiten. Dan nog zijn er in en om jullie huis heel wat mogelijkheden om je kind subtiel tot meer beweging te stimuleren.
Jonge kinderen worden graag betrokken bij huishoudtaken van mama en papa. Boodschappen uitpakken, was wegleggen, de auto wassen … Als je het wat speels aanpakt, heb je jonge kinderen snel mee. Een wedstrijdje wie het eerst alle sokken in de juiste kast heeft gelegd, zien ze zeker zitten.
Een uitdagende en stimulerende omgeving alleen zal uiteraard niet volstaan. Zijn kinderen actief, dan moedig je hen best aan. Wees zelf voldoende actief en onderneem samen pittige activiteiten.