Waarom gezonde schoolmaaltijden?
In Vlaanderen werden er al heel wat inspanningen geleverd om gezonde en milieuverantwoorde voeding op school te promoten. Toch is er nog werk aan de winkel. Zo worden er te weinig plantaardige vleesvangers, zoals peulvruchten, op het menu gezet en zijn er nog te weinig scholen die voldoende groenten serveren.
Gezonde voeding zorgt ervoor dat kinderen en jongeren zich optimaal kunnen ontwikkelen. Kinderen die gezonder eten, hebben niet alleen een gezonder gewicht, maar ook een beter gebit. Bovendien hebben ze een hogere weerstand, waardoor ze minder vaak ziek zijn. De voordelen zijn ook zichtbaar op mentaal vlak. Kinderen met gezonde eetgewoonten zijn beter gezind, voelen zich beter in hun vel en slapen beter. Verder draagt een gezond en evenwichtig eetpatroon bij aan een verhoogde concentratie, een groter leervermogen en betere schoolprestaties.
Ongezondere eetgewoontes bij kwetsbare kinderen
Toch is er nog werk aan de voedingsgewoonten van Vlaamse kinderen en jongeren. Zo eten ze te weinig groenten en fruit en te veel vetrijke en suikerrijke snacks. Ze drinken ook te veel gezoete dranken. Bovendien zijn deze slechte eetgewoontes prominenter aanwezig bij kwetsbare kinderen en jongeren (bv. bij een lagere opleiding). En dat hangt dan weer samen met overgewicht en obesitas.
De Belgische Gezondheidsenquête van 2018 toont dat 16% van de jongeren (2 t.e.m. 17 jaar) uit het Vlaamse Gewest overgewicht heeft. 5% kampt met obesitas. Jongeren die opgroeien in een gezin met ouders die hoger onderwijs volgden, hebben minder vaak overgewicht (12%) dan jongeren uit andere gezinnen. Uit de cijfers van Kind en Gezin (2011-2015) blijkt dat kinderen die geboren worden of opgroeien in kansarmoede een minder gunstige gewichtsstatus hebben op alle leeftijden. Vanaf 10 jaar heeft minstens 32% van de kinderen in kansarmoede overgewicht. Dat is dubbel zo veel als bij kinderen die niet in kansarmoede opgroeien.
6 redenen om te kiezen voor schoolmaaltijden
Kinderen en jongeren brengen een aanzienlijk deel van hun tijd door op school. Het is dan ook een uitdaging én een uitgelezen kans om te zorgen voor kwalitatieve, gezonde en milieuvriendelijke voeding op school en in de schoolomgeving. Daardoor zullen kinderen en jongeren gestimuleerd worden om gezonde keuzes te maken.
Uit een analyse van het schoolvoedselbeleid in 30 Europese landen blijkt dat de meeste landen van de EU dezelfde doelstellingen hebben om schoolmaaltijden te voorzien. Dit zijn de 6 hoofdredenen:
- het voorkomen of verminderen van gezondheidsproblemen zoals overgewicht en obesitas en het risico op chronische ziekten later in het leven
- het aanbod koppelen aan educatie over gezond en milieuverantwoord eetgedrag
- ondersteuning van onderwijs-, sociale en economische voordelen voor kinderen en gezinnen
- inspelen op milieu-uitdagingen en streven naar duurzaamheid
- een plek bieden waar kinderen hun sociale vaardigheden en vriendschappen kunnen ontwikkelen en waar ze lokale gebruiken leren kennen
- aanpak van de voedselonzekerheid voor kinderen uit gezinnen met lagere inkomens
Voor kinderen die opgroeien in een maatschappelijk kwetsbare situatie kan de maaltijd op school de enige toegang zijn tot gezonde voeding. Daarom erkent Europa het belang van deze schoolmaaltijden, vooral voor leerlingen in kansarmoede.
Al mag het aanbieden van schoolmaaltijden niet als oplossing hiervoor gepositioneerd worden. Kinderarmoede en voedselongelijkheid bestrijden vraagt ook om een structurele aanpak op verschillende domeinen. Meer daarover lees je hier.